Không được nhân danh đổi mới để phá hoại

                                                                              Th.s Chử Anh Đào

Cách đây hơn một năm tôi đã viết bài "Môn sử, vì sao?" đề cập tới thực trạng, sách giáo khoa và phương pháp dạy học môn Lịch sử, những nguyên nhân dẫn đến chất lượng yếu kém của việc dạy- học môn này.

Ba tháng trở lại đây, đủ mọi tầng lớp người trong xã hội, từ những "ông tổ" bộ môn, các nhà nghiên cứu đầu ngành, các thầy cô giáo, học sinh, sinh viên, các bô lão, các cựu chiến binh...đang dấy lên một làn sóng sôi sục phản đối Bộ Giáo dục và đào tạo đưa ra "Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể" trong đó môn Lịch sử sẽ được tích hợp với "Giáo dục công dân" và "An ninh quốc phòng" để thành môn học mới mang tên "Công dân với tổ quốc". Những ý kiến phản đối này được nêu ra từ các cuộc hội thảo khoa học chính thống ("Môn lịch sử trong giáo dục phổ thông":- Hội Khoa học lịch sử Việt Nam- Hà Nội-15-11-2015) đến các báo viết, mạng xã hội.

Có thể chỉ như muối bỏ bể, như nước đổ lá môn nhưng tôi tự xét thấy không thể không góp một ý kiến phản đối.

Thứ nhất, về mặt khách quan, trong cấu tạo từ tiếng Việt, ta thấy có cách nói: "Toán học", "Văn học", "Hóa học", "Sinh học"...Từ tố "học" đứng sau được hiểu là "khoa học về" của từ tố trước đó. "Sử học" là khoa học về lịch sử. Đây là một trong những khoa học đầu tiên của nhân loại. Thời cổ, nó còn trộn lẫn với "Văn học" và "Triết học". Khoa học càng phát triển thì sự phân chia chuyên ngành càng chuyên sâu. Nói vậy để cảnh báo rằng không phải cứ "tích hợp" là có hiệu quả cao. Hơn nữa, đây là môn học độc lập, cơ bản, bắt buộc của mọi quốc gia trên thế giới. Và ở những quốc gia phát triển như Úc, Nga, Pháp, Đức, Mĩ...tỉ lệ các môn học về khoa học xã hội và nhân văn ở các bậc học phổ thông còn chiếm tỉ lệ cao hơn các môn khoa học tự nhiên. Sẽ là một quái dị khi một quốc gia nào đấy không dạy môn sử cho học sinh nước mình! Còn "lồng ghép" như dự thảo của Bộ Giáo dục thực chất là thủ tiêu, là khai tử môn lịch sử. Quan điểm "Môn lịch sử không thể biến thành khoa học lịch sử" của vị đại diện ban dự thảo chương trình là rất mơ hồ, lệch lạc và sai lầm nghiêm trọng về phương pháp luận. Còn ý kiến của một người có trọng trách cho rằng : tích hợp môn lịch sử là để "tạo ra lôgic mới, chỉnh thể mới, giá trị mới" thì chỉ là tư biện, đổ dầu vào đám lửa suy đồi của văn hóa- giáo dục.

Thứ hai, về mặt chủ quan, xin ví dụ thế này cho dễ hiểu. Hầu hết các dân tộc ở Việt Nam đều có tục thờ cúng ông bà tổ tiên. Thử hình dung một sáng mai thức dậy, những di ảnh của tiên tổ trên bàn thờ biến mất do các thế lực quyền uy, hành pháp. Những thành viên con cháu trong gia đình dòng họ có chịu ngồi yên mà chống mắt nhìn các thế lực kia không? Những nghĩa sĩ Cần Giuộc sẽ lại một lần nữa phục sinh để giết hết bọn "quăng vùa hương, xô bàn độc"- nơi thờ phượng ông bà tiên tổ. Sử học Việt Nam không những là tri thức về lịch sử mà còn là tình cảm thiêng liêng mấy nghìn năm lặng lẽ chảy trong dòng máu Việt. Không thể hình dung các thế hệ trẻ Việt Nam không biết rằng cha ông ta đã phải chống giặc ngoại xâm từ thủa khai sinh đất nước; phải liên tục trường kì đối đầu khắc phục thiên tai; đã "thương người như thể thương thân" san sẻ, đỡ đần nhau nghìn năm đói nghèo trong rơm rạ...Ý chí quật cường sâu sắc, tính nhân văn cao cả và những phẩm chất cao đẹp khác đã làm rạng ngời Việt Nam trên bản đồ thế giới.Tất cả những cái đó là do lịch sử phản ánh, lưu giữ. Chính sử và dã sử là những tấm gương ấy để các thế hệ nối tiếp soi vào đặng sống làm Người! Không sợ quá lời khi nói rằng: đất nước ta còn được như ngày nay là nhờ môn lịch sử. Cạnh đó cũng có thể nói: đất nước sẽ diệt vong hoặc lệ thuộc hoàn toàn vào ngoại bang khi mọi công dân mù tịt về lịch sử nước nhà...

Vì vậy, những người có trách nhiệm các cấp không được phép vì bất kì lí do gì mà lồng ghép, tích hợp hoặc xóa nhòa, thủ tiêu môn lịch sử. Nếu không họ sẽ trở thành những tội phạm lớn nhất của dân tộc không chỉ hôm nay mà còn với quá khứ và cả tương lai nữa./.

                                                                             PK17-11-2015

                                                                                  C.A.Đ