Kỉ niệm nhỏ với Thầy Nguyễn Văn Hạnh

Sáng ngày 5 tháng 12 năm 2015, vừa chân ướt chân ráo về làm việc ở trường  SaigonACT, tôi đã hân hạnh được tham dự buổi lễ mừng thượng thọ tuổi 85 của GS. Nguyễn Văn Hạnh.

Ở nước ta, GS. Nguyễn Văn Hạnh là người quá nổi tiếng trong giới giảng dạy, nghiên cứu văn học ở bậc đại học và trên đại học cũng như trong lĩnh vực văn hóa văn nghệ nói chung. Thầy từng là giảng viên lí luận văn học, là Hiệu trưởng ĐHSP Huế, là Thứ trưởng Bộ Giáo dục, là Phó trưởng ban Văn hóa Văn nghệ Trung ương… Từ những năm đầu 70 của thế kỉ trước, khi còn học năm thứ nhất khoa văn, tôi đã được học cuốn giáo trình lí luận văn học do Thầy biên soạn. Thầy là bậc thầy của nhiều bậc thầy trong giới giảng viên khoa văn các trường đại học.

Nổi tiếng như thế nhưng Thầy Hạnh là một con người vô cùng giản dị và gần gũi với mọi tầng lớp giảng viên, nhân viên và sinh viên. Ai cũng có thể được thầy bắt tay, chuyện trò cởi mở. Không có sự quan cách và xa cách cao ngạo ở Thầy. Đó là nét nổi bật ở nhân cách con người GS. Nguyễn Văn Hạnh.

Người viết bài này cũng đã có nhiều dịp tiếp xúc với Thầy Hạnh. Mỗi lần tiếp xúc với Thầy là mỗi lần thấy yêu kính Thầy hơn. Xin được kể ra đây vài kỉ niệm nhỏ.

Năm 1980, vừa mới tốt nghiệp đại học ra trường làm CBGD của khoa văn ĐHSP Quy Nhơn (nay là Đại học Quy Nhơn), tôi được Thầy trưởng khoa Nguyễn Văn Giai (đã qua đời) cử chuyến đi công tác đầu tiên ra khoa Văn ĐHSP Huế mời GV thỉnh giảng cho khoa. Khi đang làm việc ở văn phòng khoa Văn thì Thầy Hiệu trưởng Nguyễn Văn Hạnh bước vào. Nghe mọi người giới thiệu, Thầy vui vẻ nói: “Chuyện nhỏ mà, vào thỉnh giảng cho trường Quy Nhơn là trách nhiệm và cũng là tình cảm của trường Huế. Yên tâm đi”. Trưa hôm đó tôi ăn cơm ở nhà ăn cán bộ ĐHSP Huế lại được gặp Thầy. Bữa ăn của thời bao cấp với một chén cơm độn thêm mấy củ mì luộc. Thầy Hiệu trưởng Nguyễn Văn Hạnh cũng xuống cùng ăn với mọi người. Suất cơm của vị giáo sư Hiệu trưởng cũng mấy củ mì luộc với một chén cơm. Thấy tôi, Thầy lại thăm hỏi: “Chỉ có thế, cậu ăn tạm nhé”. Nhìn vô chén nước mắm nhỏ, Thầy vẫy một chị cấp dưỡng đến nói: “Cô cho ông thầy trẻ ni thêm mấy trái ớt. Hắn là dân Quảng Bình ăn hao ớt lắm”. Ăn bữa cơm đạm bạc của ĐHSP Huế thời đất nước gian nan nghèo khổ sau chiến tranh nhưng tôi thấy ngon và ấm áp lạ lùng bởi sự chân tình và gần gũi của vị giáo sư hiệu trưởng một trường đại học lớn.

Mới năm ngoái (2014), NCS Châu Minh Hùng, một người học trò cũ thời ĐH Quy Nhơn mời tôi đến dự buổi bảo vệ luận án TS tại Trường ĐH KHXH và NV. Bữa đó GS. Nguyễn Văn Hạnh ngồi ghế Chủ tịch Hội đồng (hình như Thầy Hạnh là người ngồi ghế chủ tịch chuyên nghiệp trong các buổi bảo vệ luận án tiến sĩ ở Khoa Văn học và Ngôn ngữ của trường XH và NV thì phải bởi lần nào đến tôi cũng thấy Thầy ngồi ở ghế đó). Cuối buổi bảo vệ, Chủ tịch Hội đồng GS. Nguyễn Văn Hạnh kết luận trước khi hội đồng bỏ phiếu kín. Ngoài những nhận xét về bản luận án, Thầy đã nhận xét thêm về NCS: “ Tôi còn thấy anh này (NCS Châu Minh Hùng) là một người có đọc và có suy nghĩ. Tôi nói vậy vì có người chỉ đọc mà không suy nghĩ; ngược lại có người lại chỉ có suy nghĩ mà không đọc. Đó là ưu điểm của một NCS, một nhà nghiên cứu khoa học”.  Thêm một nhận xét vừa sâu sắc vừa dí dỏm của một bậc thầy trong nghiên cứu và giảng dạy văn học – GS. Nguyễn Văn Hạnh.

Cứ mỗi dịp được tiếp xúc với Thầy là tôi lại có thêm một bài học về cuộc đời. Trong Lễ mừng thượng thọ tuổi 85 sáng thứ Bảy mới rồi tại SaigonACT, từ hàng ghế VIP Thầy xuống bắt tay chào hỏi mấy anh em ngồi ở bàn tôi. Chúng tôi đứng dậy nâng li chúc mừng Thầy thượng thọ và tỏ lòng ngưỡng mộ về sự trẻ trung cũng như sự minh mẫn của Thầy ở tuổi 85, Thầy nói: “Cứ sống hết mình, làm việc hết mình và yêu hết mình, con người sẽ được như vậy”. Cả bàn chúng tôi cùng Thầy cười vui vẻ về câu nói chân tình như một triết lí nhân sinh của Thầy. Thảo nào mà ở tuổi 85 của cuộc đời, GS. Nguyễn Văn Hạnh vẫn miệt mài làm việc, vẫn viết sách và giảng dạy; vẫn yêu đời như khi tuổi hai mươi.

Với trường SaigonACT, GS. Nguyễn Văn Hạnh trong vai trò là cố vấn của nhà trường từ những năm đầu thành lập. Những ý kiến đóng góp đúng đắn và sâu sắc của Thầy là những gợi mở, định hướng cho Nhà trường hoạt động và phát triển trong hiện tại và tương lai.

          

 Chụp hình kỉ niệm với Thầy Nguyễn Văn Hạnh tại Lễ mừng Thầy thượng thọ 85 tuổi ở SGATC. Trái sang: Thầy Đặng Ngọc Lệ, Lữ Đức Cảnh, Hồng Hà GV. ĐH Văn Lang, Thầy Nguyễn Văn Hạnh, Hà Tùng Sơn, Nguyễn Văn Kha (Ảnh: Vũ Xuân Hương).