Hà Tùng Sơn: Xanh xanh đỏ đỏ...

Trong sự phát triển chung của các phương tiện thông tin đại chúng nước nhà những năm gần đây, truyền hình trung ương và các địa phương đã có những bước tiến khá dài, ngày càng đáp ứng được nhiều hơn nhu cầu của người xem. Tuy nhiên trong cách thể hiện của các đài truyền hình ở nước ta có một điểm rất đáng xem lại. Đó là cái logo của các đài đang sử dụng.

Bắt đầu là từ sáng kiến của Đài Truyền hình Việt Nam với logo gồm ba chữ VTV có đủ ba màu đỏ, xanh lơ và xanh sẫm kèm theo một chữ số cũng màu đỏ rực ở cuối để chỉ kênh chương trình. Lần lượt đến hơn nửa trăm đài truyền hình cả nước (trừ Đài PTTH Hà Nội) cũng theo mô típ đó mà bắt chước theo y xì xì. Cá biệt có đài còn đưa thêm vào logo cả những hình ảnh có ý nghĩa như là một biểu tượng của địa phương mình. Như đài Hà Tây cũ là hình ba ngọn núi của đỉnh Ba Vì, ở dưới còn chịu khó vắt thêm cái dải lụa đào Hà Đông; Đài Huế là hình cố đô Huế, đài Bình Định trước đây vài năm là tượng vua Quang Trung đang cưỡi ngựa vung gươm ra trận (trong lúc ông vua này khi ra trận chỉ cưỡi voi), đài Nghệ An là hình ảnh bông sen đang xoè nở mà do thiếu mất cái cọng sen nên người xem phải suy mãi mới ra, bởi không ai nghĩ bông sen lại là biểu tượng của Nghệ An, nếu có thì phải là của tỉnh Đồng Tháp mới đúng. Các kênh của truyền hình kỹ thuật số VTC thì thường có đến hai logo. Góc phải là logo của VTC với thuần màu trắng rất hiện đại, nhưng ở góc trái một số kênh của đài này thường là logo của một công ty quảng cáo đã bỏ tiền ra hợp tác mua lại cũng với một sự đỏ rực của màu lửa cháy. v.v. và v.v. (xem hình ảnh logo của một số đài hiện tại)

Đúng là muôn hình vạn trạng, mạnh ai nấy vẽ.

Đây, một ví dụ của xanh xanh đỏ đỏ...

Có một cảm nhận chung là hình như đài truyền hình nào ở nước Việt ta cũng cố gắng để cho logo của đài mình được to hơn, nhiều màu sắc hơn và đậm đà hơn để đập vào mắt người xem được nhiều hơn. Điều đó khiến cho logo của các đài truyền hình từ trung ương đến các địa phương đều trở nên màu mè, rườm rà xanh đỏ một cách trông rất chi là ... nhà quê. Chẳng là trong dân gian ta từ lâu đã có câu xanh xanh đỏ đỏ chứng tỏ nhà quê!!!

Ngẫm lại thấy ông cha ta đúc kết thật là chí lí, chỉ có đám con cháu là không chịu học cho thuộc bài mà thôi.

Mục đích của sự xuất hiện cái logo chỉ nhằm một điều có ý nghĩa như là thương hiệu, nhãn hiệu hoặc là dấu hiệu của một sản phẩm, một tổ chức, đơn vị. Với các đài truyền hình, logo cũng không nằm ngoài mục đích ấy. Vì thế mà hầu như tất cả các đài truyền hình trên thế giới đều tạo cho mình một logo để bắn lên góc màn hình khi phát sóng, nhằm báo cho người xem biết là họ đang xem đài của nước nào, của hãng truyền hình nào. Tuy nhiên, cũng hầu như là logo của các kênh truyền hình nổi tiếng, ra đời đã từ rất lâu ở những nước phát triển, tức những nước có nền văn minh theo đúng nghĩa của nó, trên thế giới đều có chung một đặc điểm là thuần một màu trắng mờ, nhỏ và đơn giản. Chẳng hạn như đài Nga, đài CCTV của Trung Quốc, đài BBC của Anh, đài CNN của Mỹ; hoặc các kênh truyền hình HBO, STAR MOVIES, DISCOVERI ... của hãng UBC, kênh TV5 của Pháp, DWTV của Đức, NHK của Nhật ... tất cả đều như thế.

Đó là chưa nói đến chuyện sự màu mè rực rỡ, rườm rà một cách không cần thiết của các logo truyền hình của ta sẽ góp phần làm bẩn màn hình, phân tán sự chú ý của người xem; và sự thiếu tính thẩm mỹ (mà những người làm ra nó nhầm tưởng là có tính thẩm mỹ lắm) sẽ tạo nên một sự phản cảm cho người xem; có lúc còn vì to và rườm rà quá mà làm che bớt mất hình ảnh trên TV.

Đã qua rồi cái thời truyền hình phải có một cái logo thật to, thật màu mè, đậm đà và hoành tráng trên màn ảnh để mọi người biết đó là đài truyền hình của mình, là mình cũng có truyền hình, mà là truyền hình màu hẳn hoi như ai (mà thực ra là chẳng giống ai ngoài mấy nước cũng nghèo nàn, lạc hậu như nước ta).

Ở đời, cái gì không hợp lí thì nên sửa lại cho hợp lí; cái gì còn lại của sự ấu trĩ thì hãy nhanh chóng bước qua để có thể hoà nhập với sự văn minh, hiện đại của thế giới. Trong đó logo của các đài truyền hình cũng không là ngoại lệ.

(Bài đã đăng trên hoinhavanvietnam.vn và đài Pháp Á.)