Lý do tôi từ bỏ thịt chó - món ăn khoái khẩu suốt 60 năm

Bài đã đăng trên vnexpress.net.

Ở đây: https://vnexpress.net/tin-tuc/cong-dong/ly-do-toi-tu-bo-thit-cho-mon-an-khoai-khau-suot-60-nam-3813698.html

Nếu thuốc lá phải đến năm 18 tuổi tôi mới tập tành hút thì với món thịt chó tôi biết ăn từ khi biết...ăn thịt. Nghĩa là tôi bao nhiêu tuổi thì ẩm thực thịt chó cũng đồng hành với tôi bấy nhiêu năm.

Đó là món ăn khoái khẩu nhất mà tôi hằng biết. Cứ có dịp là tôi rủ rê bạn bè đi ăn. Cứ bạn bè rủ rê đi là tôi vui vẻ nhận lời chỉ sau chưa đầy một nốt nhạc. Trần đời tôi chưa thấy ở đâu có sự giản dị, thân mật và chan hòa như đám khách ăn trong các quán thịt chó.

Những thực khách như một xã hội đường phố thu nhỏ với đủ từ bác xích lô ba gác cho đến giáo sư tiến sĩ, đến nhà thơ nhà văn, nghệ sĩ... Tất tần tật các loại nhà, các loại học hàm học vị, các cấp bậc hàm sĩ quan một khi đã đặt chân vào quán thịt chó luôn thơm lừng một mùi mắm tôm thì đều dân dã và bình đẳng như nhau.

Thịt chó từ lâu đã đi vào thơ ca Việt Nam như một hình tượng văn học, một nguồn hiện thực phong phú của trần gian: "Sống trên đời ăn miếng dồi chó /Xuống dưới âm phủ biết có hay không".

Có lần ra Hà Nội công tác, bạn bè đưa tôi vào một quán thịt chó ở miệt Hà Đông (ở Hà Nội phải quý nhau lắm mới mời nhau đi ăn thịt chó). Trên tường tôi đọc được câu thơ: "Mặc ai tìm lá diêu bông, Tôi đây chỉ lá mơ lông tối ngày".

Cái lúc đang đói, chỉ nhìn đĩa thịt chó với những miếng dồi vàng hươm, miếng thịt luộc dày dặn bên chén mắm tôm vắt chanh sủi bọt là nước miếng đã tứa đẫm chân răng. Chỉ muốn gắp ngay một miếng cho vào mồm nhai cho sướng. Thịt chó là món ăn dân dã rẻ tiền mà chứa rất nhiều dinh dưỡng, ăn vào thấy người khỏe ra ngay cứ như là vừa được tiêm một liều thuốc bổ vào cơ thể.

Sau một chầu thịt chó trong người hưng phấn như vừa được nạp thêm một nguồn năng lượng đáng kể. Có thể nói tôi có hơn 60 năm cuộc đời thì cũng có ngần ấy năm gắn liền với món thịt chó.

Ấy vậy mà cách đây chừng 3 tháng, một sự kiện lớn trong đời xảy ra đã khiến tôi thành tâm từ bỏ hẳn thú ẩm thực thịt chó. Từ bỏ không chút thương tiếc, không một chút ngậm ngùi và là một sự từ bỏ không tuyên bố (vì sợ làm bạn bè trong hội thịt chó băn khoăn).

Đó là vào cái ngày ba tôi qua đời. Trước hết phải kể qua chuyện này một chút. Đã chục năm nay nhà ba mạ tôi ở quê có nuôi một con mực vừa đẹp vừa khôn. Vì được ăn uống đầy đủ kể cả uống sữa nên chú mực to và mập ú ụ như một con gấu, bốn cái chân nó cũng mập như tay gấu. Lông đen mướt láng mượt. Chú mực sướng đến mức thịt gà cũng không thèm ăn, xương gà cũng không buồn gặm.

Đến bữa ăn xong mạ tôi dành riêng cho nó một tô cơm chan nước thịt. Thấy chủ ra hiệu nó mới đủng đỉnh bước lại ăn. Đã đẹp mã mực lại còn qúa khôn. Tôi ở xa năm về chỉ một vài lần nhưng nó không bao giờ quên. Mỗi lần tôi về đã thấy nó cứ như biết trước đứng chờ vẫy đuôi từ ngoài cổng.

Ngay cả xe ôtô của mấy đứa em tôi khi vừa rẽ vào đường làng cách xa cả trăm mét nó đã hực lên một tiếng rồi chạy vào nhà vẫy đuôi báo tin vui, cái đầu cứ hất hất về hướng đường cái quan. Con cái đi hết, ba mạ tôi ở nhà chỉ có mỗi mực làm bạn nên cưng chiều nó như con. Có một bộ bàn trà bằng xi măng để ở góc sân thỉnh thoảng ngồi uống trà với khách nhưng thấy mực thích nhảy lên đó nằm canh nhà, ba tôi cũng dành luôn chỗ ưa thích đó cho nó.

Mực đã gắn bó với ba mạ tôi suốt 13 năm nay

Ngày ba tôi mất, cả nhà tôi dồn hết tâm trí lo đám tang cho cụ. Vào buổi chiều tối, mọi người bỗng nghe như có tiếng người khóc ở sau vườn nhà. Tôi ra xem thì thấy mực đang ngồi nhìn lên ngọn cây cao và tru lên như tiếng người khóc. Tôi lại gần xoa đầu thì thấy nước mắt nó đang chảy thành dòng. Nhìn con chó khóc thương ba tôi, tôi cảm động không cầm được nước mắt.

Rồi suốt mấy ngày đám tang cho đến ngày anh em tôi làm lễ cúng mở cửa mả cho ba tôi, mực vẫn nằm nguyên sau vườn nhà, không ăn không uống. Người nó gầy xọp đi. Kêu cách gì cũng không vào ăn. Đứa cháu phải mang sữa ra cho nó uống. Có lẽ nó là con vật đã đau buồn thương tiếc ba tôi một cách âm thầm lặng lẽ nhất.  

Vào lại Sài Gòn dù bị cuốn vào công việc, hình ảnh chú mực với tiếng tru như người khóc và dòng nước mắt lặng lẽ khóc ba tôi của nó cứ ám ảnh tôi mãi. Tôi tự hỏi vì sao với một giống vật nuôi khôn ngoan, trung thành và tình cảm với con người mà trước hết là với ba tôi như thế, mình lại nỡ lòng ăn thịt nó, thậm chí còn xem ăn thịt nó như một thú vui của cuộc đời. Thế rồi tôi tự hứa với lòng mình, từ nay bỏ hẳn món thịt chó đã gắn bó với mình suốt 60 năm qua.

Bỏ ăn thịt chó để trước hết bày tỏ lòng biết ơn chú mực của ba mạ tôi đã thương xót ba tôi hơn cả một con người ngày ông đi xa. Chỉ thế thôi. Hàng ngày trên con phố gần nhà tôi có mấy quán thịt chó rất bắt mắt. Nhưng mỗi chiều đi làm về qua dãy phố đó, tôi không còn thấy mùi thơm của riềng sả, của mùi mắm tôm đang dậy bọt, không còn thấy sự hấp dẫn của những đùi thịt chó vàng ươm treo trong tủ kính, cũng không màng gì tới những đĩa lòng dồi từng hấp dẫn tôi trong suốt 60 năm cuộc đời đã qua.

Tất cả chỉ bắt nguồn từ sự mến phục của tôi về lòng trung thành và tình cảm của một con chó đối với chủ là chú mực của ba mạ tôi. Tôi đã từ bỏ món thịt chó như thế đấy. Nếu với thuốc lá tôi đã từ bỏ nó vì lo cho sức khỏe của mình thì với món thịt chó tôi đã từ bỏ chỉ thuần túy vì tình cảm đối với một giống vật nuôi khôn ngoan và trung thành với chủ.

Hai ảnh về chú mức tôi mới chụp cách đây 1 tháng (8/2018)

Nếu với thuốc lá phải sau 15 năm từ bỏ (từ năm 2000) tôi mới đưa ra lời tuyên bố (bởi biết đâu có lúc vì thích thú mà hút trở lại) thì với món thịt chó chỉ chưa đầy 90 ngày tôi đã đủ lòng tin để khẳng định là không bao giờ đụng đũa vào nữa. Và cả hai sự từ bỏ tôi đều âm thầm không hề nói ra cho bạn bè biết.

Với thuốc lá thì sợ họ phá không cho mình bỏ. Với thịt chó thì sợ bạn bè băn khoăn trước một thú vui ẩm thực của bạn mà mình vì lý do riêng không nỡ tham gia. Bây giờ thì tôi mới hiểu vì sao người phương Tây, người Âu, người Mỹ đã từ bao đời nay coi con chó là bạn bè thân thiết nhất và không hề có khái niệm ăn thịt bạn bè.

>> Chia sẻ bài viết của bạn về chuyện ăn thịt chó tại đây.