Những tên đường của lính hay giản dị địa danh Sài Gòn 4

Nếu có một lần bạn vào Tân Sơn Nhất để bay đi đâu đó,  hẳn bạn phải đi trên một con đường mang tên Trường Sơn. Đó là con đường nối từ công viên Hoàng Văn Thụ chạy thẳng vào sân bay TSN. Và khi đi trên con đường mang cái tên rất quen thuộc với mỗi người Việt Nam chúng ta ấy, bạn sẽ liên tưởng đến tên của một con đường chiến lược cũng mang tên Trường Sơn xuyên suốt chiều dài  đất nước trong những năm chiến tranh trước 1975.

Nhưng ít ai biết rằng sở dĩ có tên đường Trường Sơn này là do bắt đầu từ ý tưởng của những người lính và chỉ huy quân đoàn 4, một quân đoàn chủ lực  của quân đội nhân dân Việt Nam sau khi  tiến vào Sài Gòn  tiếp quản sân bay TSN và khu vực quanh sân bay. Nó như một sự tiếp nối và là một chặng kết thúc đầy ý nghĩa cho một con đường chiến lược chạy dọc dãy Trường Sơn từ miền Bắc vào miền Nam sau mấy chục năm chiến tranh khói lửa ngút trời.

Ý tưởng ấy còn được phát huy mạnh mẽ khi họ tiếp tục đặt tên cho những con đường nhánh nối từ đường Trường Sơn rẽ phải vào những khu phố, những khu dân cư mà ở vào thời điểm 30 tháng Tư năm 75 còn rất trống trải được phân phối làm nơi định cư lâu dài cho một bộ phận những người lính đã làm nên lịch sử. 

Và phần lớn tên của những con đường mang chất lính ấy đều gắn với tên của một dòng sông. Nếu bắt đầu từ đường Trường Sơn đi vào và nhìn về bên phải, lần lượt bạn sẽ thấy những con đường mang tên Trà Khúc, Sông Đà, Sông Đáy, Sông Tiền, Sông Thương. Đi thêm nữa bạn sẽ gặp tên của những dòng sông lớn hơn như Đồng Nai, Cửu Long, Hồng Hà, Bạch Đằng và những địa danh lịch sử ngoài Bắc như Lam Sơn, Yên Thế, Thăng Long…

Một ông bạn cựu chiến binh từng tham gia chiến dịch HCM và làm quân quản Sài Gòn sau 30 tháng Tư đã cắt nghĩa cho những tên đường mang đậm chất vùng miền này là do đó cũng là những mật danh của các đơn vị  cấp sư đoàn và trung đoàn tham gia chiến dịch HCM; một phần khác nữa là khi đặt tên đường, những người lính và chỉ huy quân đội từ miền Bắc vào đều  khắc sâu trong tâm trí họ tên của những dòng sông quê hương, của những miền đất lịch sử. Họ đã lấy nó đặt tên mới cho những con đường của một thành phố vừa được giải phóng như là một kỉ niệm.   

Nếu lùi lại vòng qua bùng binh Lăng Cha Cả đi về phía đường Cộng Hòa, bạn sẽ bắt gặp khu dân cư của những người lính có gốc gác từ quân đoàn 4 mang cái tên rất lính: K300 - với những con đường mang tên các chiến dịch trong những năm đánh Mĩ như Ấp Bắc, Đồng Xoài, Bình Giã.

Lịch sử đã đi qua và lịch sử không bao giờ lặp lại nhưng những dấu tích của nó thì còn mãi với những con đường được đặt  tên bởi những người lính đã làm nên lịch sử.