Mùa này trên Vĩnh Sơn

                                                         Thân tặng anh Huỳnh Hiến

Cách đây 26 năm, vào tháng 12 năm 1984, người dân Bình Định được sống trong không khí náo nức của ngày khởi công công trình thủy điện Vĩnh Sơn, một công trình lớn mở đầu cho sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước trên quê hương Bình Định nói chung và của huyện miền núi giàu truyền thống cách mạng Vĩnh Thạnh nói riêng.

      Trong sự náo nức và hân hoan chào đón công trình thủy điện lớn của tỉnh nhà, trong âm vang tiếng mìn phá đá mở đường, trong ì ầm tiếng những đoàn xe đi giữa những con đường rừng mới mở, các văn nghệ sĩ  Bình Định đã có nhiều tác phẩm ngợi ca công trình mới.  Trong số đó nổi bật lên bài thơ Mùa này trên Vĩnh Sơn của tác giả Huỳnh Hiến. Một bài thơ giàu nhạc tính và từ ngữ biến tấu rất lãng mạn.

     Theo lời kể của nhà báo Huỳnh Hiến, vào ngày khởi công Thủy điện Vĩnh Sơn, trong vai trò là đạo diễn, anh cùng nhóm phóng viên văn nghệ Đài Truyền hình Quy Nhơn lúc bấy giờ trực thuộc Bộ văn hóa Thông tin lên Vĩnh Sơn thực hiện một chương trình ca nhạc với khung cảnh và lời ca tiếng hát của chính những người cán bộ, công nhân trên công trường. Từ không khí hào hùng của công trình lớn cùng với niềm tự hào về sự đổi thay của quê hương, tứ thơ của Mùa này trên Vĩnh Sơn ra đời. Nhà báo Huỳnh Hiến với những ngày sống trong lán trại công trường, trong tâm trạng của anh công nhân Thủy điện Vĩnh Sơn rời quê biển Quy Nhơn lên sống giữa núi rùng Vĩnh Thạnh, nhớ biển, nhớ người yêu, khiến cho những câu thơ đầu tiên xuất hiện như một lẽ tự nhiên:

                               Xa em anh thấy nhớ

                               Một ngày ta bên nhau

                               Một ngày nghe biển hát

                               Gió ngọt ngào qua mau

      Rồi mạch thơ cứ thế tuôn trào. Những lời thơ sáng đẹp của Huỳnh Hiến đã làm nên những câu thơ đẹp để có được cả một bài thơ đẹp.  Đến bây giờ, sau hơn một phần tư thế kỉ đã đi qua, những câu thơ hồn hậu, ấm áp tình người vẫn để lại nhiều dư ba trong lòng người đọc. Và mỗi lần đọc lại, tôi vẫn như thấy được sự xuất thần của Huỳnh Hiến khi anh viết những câu thơ trong trẻo mà giàu hình tượng: ...Hoa vàng nở sáng rừng; Nắng như sương ướt lá ... Hoặc: Mưa tràn trắng mặt đường; Sáng như gương lấp lánh... Những câu thơ mà chỉ cần đọc to lên đã thấy nhịp điệu ngân nga như một bản tình ca. Và hình ảnh công trình Thủy điện Vĩnh Sơn cũng hiện ra rất rõ:

                                  Em ơi em có nhớ

                                  Lên cùng anh Vĩnh Sơn

                                  Xem dòng Lơ Pin đổ

                                  Hiểu lòng hồ Đak Phan

     Cứ da diết mãi như thế, cả  bài thơ là lời bày tỏ tình cảm của anh công nhân Thủy điện Vĩnh Sơn với người yêu ở thành phố biển. Đó là hình ảnh của một anh công nhân vừa giàu tình cảm, vừa rất có trách nhiệm với công trình lớn của quê hương: 

                                Em ơi em có nhớ

                                Lên cùng anh ta xây

                                Một công trình rạng rỡ

                                Một mặt trời nơi đây

                                Thương em nhiều -  chưa nói

                                Nhờ dòng sông Kôn xanh                           

                                Đóa lan rừng anh gửi

                                Tỏ lòng hoa thay anh. 

Nhà báo - đạo diễn truyền hình Huỳnh Hiến, đầu tiên bên trái, cùng các đồng nghiệp ở đài BTV
  

      Huỳnh Hiến làm thơ không nhiều. Thơ anh thường thiên về tính triết lí,  suy luận, mang đậm chất suy tư về cuộc sống. Nhưng riêng ở Mùa này trên Vĩnh Sơn, Huỳnh Hiến đã sáng tác nên một bài thơ đậm chất trữ tình.

     Do sự thành công của Mùa này trên Vĩnh Sơn mà bài thơ sau này đã xuất hiện ở nhiều ấn phẩm trong và ngoài tỉnh. Trong đó đáng kể nhất là ở tập thơ Người áo vải do NXB Văn hóa Dân tộc xuất bản năm 2000.  

      Cũng theo lời của nhà báo Huỳnh Hiến, bài thơ Mùa này trên Vĩnh Sơn ban đầu chỉ có bảy khổ với mỗi khổ có bốn câu. Nhưng trong một lần gặp gỡ với nhạc sỹ Vũ Trung, ngay khi vừa tiếp xúc với bài thơ,  những giai điệu của một bản tình ca đã ngân nga ở nơi người nhạc sỹ tài hoa này. Với nhịp hai - bốn, Vũ Trung gần như đã phổ nhạc ngay cho bài thơ cất cánh.  Và để cho ca khúc được hoàn chỉnh, tác giả phần nhạc là Vũ Trung đã đề nghị với tác giả phần lời là Huỳnh Hiến sáng tác thêm cho sáu khổ thơ nữa để bài hát có đủ cả lời một lẫn lời hai.  Rồi cứ như thế, Vũ Trung đã đưa nguyên toàn bộ  phần lời của bài thơ vào trong ca khúc của mình, không hề thêm bớt một lời nào, để từ đó, quê hương Bình Định có được một bài hát hay và nhanh chóng đi vào các chương trình ca nhạc trên sân khấu, trên làn sóng phát thanh, truyền hình cũng như trong các hội diễn văn nghệ. Năm 1985, Mùa này trên Vĩnh Sơn đạt giải nhất cuộc thi sáng tác ca khúc về công trình Thủy điện Vĩnh Sơn do Sở văn hóa Thông tin Nghĩa Bình tổ chức.  Cũng trong năm 1985, bài hát cũng đã được in trong tập ca khúc Bài ca Vĩnh Sơn do Nhà Văn hóa Trung tâm Nghĩa Bình và Ban Quản lí Công trình Thủy điện Vĩnh Sơn xuất bản..

      Mới đây, trong những ngày đầu năm 2010 này, nhà máy Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh đã chi tiền tác quyền cho các tác giả để một lần nữa dàn dựng và đưa ca khúc Mùa này trên Vĩnh Sơn đi tham gia hội diễn văn nghệ của ngành điện lực. Điều đó thêm một lần nữa khẳng định sự thành công cũng như sức sống mãnh liệt của bài thơ và bài hát Mùa này trên Vĩnh Sơn sau hơn một phần tư thế kỉ đã đi qua.   

     MÙA NÀY TRÊN VĨNH SƠN

              I

Xa em anh thấy nhớ

Một ngày ta bên nhau

Một ngày nghe biển hát

Gió ngọt ngào qua mau

Mùa này trên Vĩnh Sơn

Hoa vàng nở sáng rừng

Nắng như sương ướt lá

Thác đổ rền vang xa

Mùa này trên Vĩnh Sơn

Mưa tràn trắng mặt đường

Sáng như gương lấp lánh

Mát dịu trời quê hương

Tiếng chim reo ríu rít

Hương rừng treo trên cây

Mở đường lên chót vót

Ngang tầm tay mây bay

Em ơi em có nhớ

Lên cùng anh Vĩnh Sơn

Xem dòng Lơ Pin đổ

Hiểu lòng  hồ Đak Phan

Em ơi em có nhớ

Lên cùng ta anh xây

Một công trình rạng rỡ

Một mặt trời nơi đây

Thương em nhiều - chưa nói

Nhờ dòng sông Kôn xanh

Đóa lan rừng anh gửi

Tỏ lòng hoa anh thay

              II

Xa em anh thấy nhớ

Một ngày ta quen nhau

Một ngày nghe biển hát

Thúc giục lòng anh sao

Mùa này trên Vĩnh Sơn

Mưa ngàn trắng mặt đường

Sáng như gương lấp lánh

Mát cả trời quê hương

Tiếng chim reo ríu rít

Hương rừng treo trên cây

Mở đường lên chót vót

Ngang tầm tay mây bay

Em ơi em có nhớ

Lên cùng anh Vĩnh Sơn

Em là con sông nhỏ

Chảy về hồ Đak Phan

Em ơi em có nhớ

Lên cùng anh ta xây

Một con đường rộng mở

Cuộc đời đẹp nơi đây

Thương em nhiều chưa nói

Nhờ dòng sông Kôn xanh

Đóa lan rừng anh gửi

Tỏ lòng hoa thay anh.

Quy Nhơn, tháng 3 năm 2010
HTS

     Huỳnh Hiến trước mộ Hàn Mạc Tử ở Tp. Quy Nhơn, tháng 6 năm 2010