Tôi đã bỏ thuốc lá như thế nào

Tôi bắt đầu tập tọng hút thuốc lá từ năm 1972, năm mà tôi phải rời ghế sinh viên ở trường ĐHSP để đi lính. Vào lính nghĩa là bạn phải chấp nhận một cuộc sống phi lí, máy móc theo kiểu hầm bà lằng.  Ở môi trường lính không có chỗ cho những khái niệm xa xỉ như dân chủ, tự do và công bằng. Ở đó cũng không có chỗ cho cái gọi là chân lí tồn tại. Vì thế mà những thằng lính, nhất là lính có học như tôi thường thấy bi quan, chán đời. Khi đó thuốc lá sẽ là thứ giải khuây rất tuyệt vời.

Đầu tiên khi còn huấn luyện ở Quảng Bình tôi và đồng đội (100%) hút các loại thuốc điếu thuộc loại sang của thời đó như Điện Biên, Tam Đảo, Trường Sơn. Khi mà túi hết nhẵn tiền thì chuyển sang hút thuốc lào. Chúng tôi vừa hút vừa triết lí: hút thuốc lào nâng cao sĩ diện. Hình như hồi đó, có hút thuốc mới gọi là người lớn, mới là sang trọng (không có hùng dũng nhé). Ngày đó gặp nhau sau cái bắt tay là lấy bao thuốc từ túi áo ngực ra mời nhau như một cử chỉ lịch thiệp và văn minh. Lại còn bật lửa châm thuốc cho nhau nữa mới thân thiện.

Rồi mưa dầm nhưng thấm rất nhanh, tôi nghiện hút thuốc mau chóng. Kịp đến khi đi B vào chiến trường miền Nam, không có thuốc lào, tôi đã được đồng đội trong tiểu đội như Lê Quang Phương, Sáng, Phát, Cao Ngọc Năm… dạy cho cách lấy lá đu đủ, là chu ke khô bỏ vô nỏ điếu thay thế. Hút vẫn kêu long sòng sọc như còi trực ban đại đội, khói vẫn tỏa ra mù mịt. Nhưng cái họng thì rát vô cùng. Kệ, đến thân mình còn chẳng biết sống chết khi mô, sức khỏe là cái đếch.

Có lẽ đời hút thuốc của tôi sướng nhất là kể từ khi  vào giải phóng Sài Gòn 30 tháng Tư năm 1975 và ở lại làm quân quản cho đến cuối năm đó trước khi được rời đời lính trở lại trường đại học. Những tháng ngày đó tôi chuyên trị loại thuốc lá thơm ngất trời của quân lực Việt Nam Cộng Hòa gọi là Ru bi quân tiếp vụ. Bao thuốc có vỏ màu xanh, có hình anh lính nhảy sào rất cao. Mỗi ngày công tác ở Ủy ban quân quản phường Hiền Vương quận 3 lúc đó ít nhất tôi cũng đốt hết một bao quân tiếp vụ như thế.

Sau này khi đã tốt nghiệp đại học trở thành giảng viên đại học, lên lớp tôi cũng bắt chước các bậc đàn anh lâu lâu lại châm điếu thuốc vừa dạy vừa rít vài hơi gọi là để nâng cao chất lượng giảng dạy, làm le với sinh viên.

Đến quãng thời gian chuyển sang làm việc ở đài truyền hình với cương vị là trưởng phòng biên tập, tôi được cánh phóng viên và các đàn em tha hồ làm hư hỏng khi mỗi lần đi đâu về cũng dúi vô ngăn kéo cho vài gói, thậm chí là cả tút 10 gói khi thì 3 số 5, khi thì Zet hoặc con ngựa trắng…   

Tôi hút vô thiên lủng bất chấp những lời báo đài (trong đó có cả đài tôi) ra rả về tác hại của thuốc lá. Kể cả khi tham gia làm những phóng sự về tác hại của thuốc lá với sức khỏe con người thì tôi vẫn vừa duyệt phim vừa hút.

Thiệt là ngông nghênh và ngu xuẩn hệt một kẻ vô học. Lời vợ khuyên tôi bỏ ngoài tai.
Nghiện thuốc lá tôi mới nghiệm ra sự kì lạ của nó. Khi vui hút thấy vui thêm, khi buồn hút thấy buồn thêm. Khi không vui không buồn cũng hút. Có khi lấy điếu thuốc ra bật lửa châm hút như một sự vô thức, không nghĩ là mình đang hút thuốc. 

Thế rồi vào năm 2000 trong một dịp đi công tác dài cả chục ngày ở Cần Thơ, nằm ngủ trong một khách sạn rất lớn có tên là Cửu Long, nửa đêm về sáng của khí hậu trong lành miền Tây tôi nổi cơn ho sù sụ, ngực đau rát chịu không nổi. Tôi lúc đó mới thấm hết cái hại của thuốc lá.  Không nói cho ai biết vì sợ chúng nó phá, tôi âm thầm bỏ hút thuốc lá. Bỏ được 3 ngày thì thấy đêm nằm không còn ho hen nữa. Rồi tôi bỏ hẳn cho đến ngày nay, 15 năm đã trôi qua. Tính từ năm 1972 đến năm 2000, tôi đã mất gần 30 năm để thấy được tác hại của thuốc lá và từ bỏ nó. Không ngu lâu mới lạ.

Bây giờ thì ngược lại, tôi thấy những người hút thuốc thật đáng có vấn đề. Nhưng tôn trọng quyền tự do của họ, tôi không dám phê phán ai và tỏ bất cứ một thái độ gì. Tôi mong đến một ngày nào đó khi gặp sự xuống cấp về sức khỏe may ra sẽ đánh thức hành động của họ.  

Càng sống tôi càng thấm thía câu: Từ nhận thức đến hành động là cả một quá trình. Và tôi muốn bổ sung thêm: Quá trình đó có thể dài, rất dài. Người ta còn phải trả giá đắt thậm chí cả sức khỏe và tính mạng của mình để biến được nhận thức thành hành động.

Tôi đã bỏ thuốc lá như thế đấy.

Bài tiếp theo:Vì sao tôi bỏ ăn thịt chó