Trại hoa đỏ của Dili, cuốn tiểu thuyết trinh thám độc đáo của Việt Nam

 (Bài đăng trên vanvn.vn của Hội Nhà văn VN, ngày 8-7-2022)

Nhân vật chính của tiểu thuyết Trại hoa đỏ (Tiểu thuyết của Dili, NXB Công an Nhân dân, 2009) là Diên Vĩ, một thiếu phụ sang trọng và xinh đẹp. Câu chuyện bắt đầu từ chỗ Diên Vĩ được chồng tặng cho một trang trại nằm lọt vào giữa một vùng rừng núi âm u, hẻo lánh. Ngay khi đặt chân đến trang trại có nhiều loài hoa đỏ nở kín rừng một cách huyền bí, Diên Vĩ đã thấy có rất nhiều những cảm giác bất an vây bủa xung quanh mình. Những người bản địa thuộc một dân tộc thiểu số kì dị; những cái chết bí ẩn xảy ra liên tục; những truyền thuyết ma quái về dòng họ Quách… đã khiến cho Diên Vĩ thực sự sợ hãi và kinh hoàng trong suốt quãng thời gian chị có mặt ở trại hoa đỏ. Cũng từ đó, với sự ra tay của những cảnh sát hình sự, bộ mặt thật của những kẻ sát nhân ở trại hoa đỏ đã lần lượt bị phơi bày.

Cũng vì thế mà nói Trại hoa đỏ là một tiểu thuyết hình sự thì chính xác hơn trong khi tác giả và rất nhiều người khác lại cho rằng đây là một tiểu thuyết trinh thám và kinh dị.

Tiểu thuyết Trại hoa đỏ của Dili

Một trong những nhân vật chính khác được tác giả miêu tả khá nổi bật là viên đại ú‎y‎ cảnh sát hình sự Phan Đăng Bách. Với lương tâm và trách nhiệm của một người công an luôn vì cuộc sống yên bình của xã hội, đại ú‎y Bách đã tự giác làm một thám tử bắt tay vào điều tra những cái chết xảy ra liên tục và bí ẩn ở trại hoa đỏ. Tuy nhên, với một kết cấu mang nhiều yếu tố bất ngờ và một bố cục chặt chẽ rất cao tay, cuốn sách của Di Li đã làm hấp dẫn người đọc từ trang đầu tiên đến trang cuối cùng. Đọc Trại hoa đỏ, dù có trí tưởng tượng phong phú, bạn cũng sẽ khó mà đoán trước được điều gì về kết cục rất bất ngờ của câu chuyện. Ở chỗ này, Di Li đã sử dụng tốt nghệ thuật phục bút của những cây viét tiểu thuyết thạo nghề. Và đó chính là thành công lớn nhất của Di Li trong cuốn tiểu thuyết hình sự dày dặn này.

Xoay quanh những hoạt động nhiều trí tuệ và tích cực của nhân vật chính diện Bách, câu chuyện về những cái chết li kì và rùng rợn trong Trại hoa đỏ không chỉ là một cuộc điều tra thuần túy để tìm ra ai là kẻ sát nhân mà còn có một ý‎ nghĩa nhân văn sâu xa hơn:  đó là xác định nhân cách của nhiều loại người đang sống trong xã hội dưới những vỏ bọc khác nhau đang ngày ngày vây bủa xung quanh ta.

Giữa một cuộc sống bề bộn và ngày càng phức tạp, ai cũng đua nhau làm giàu và tận hưởng mọi lạc thú, việc xác định sự tốt và sự  xấu, cái thiện và cái ác nhiều khi thật là khó. Thật giả khôn lường, chẳng biết đâu mà lần. Với một hướng đi tích cực như thế, Trại hoa đỏ là một một đóng góp tích cực vào những tác phẩm văn học Việt Nam  đương đại trong phản ánh hiện thực xã hội.

Đó là một hiện thực khắc nghiệt trong sự xung đột nhiều chiều của cuộc sống hiện đại. Vì đồng tiền, kẻ thủ ác trong Trại hoa đỏ đã giết người không ghê tay; vì lòng thù hận và nghen ghét, không ít những con người lương thiện đã phải lìa bỏ sự sống của mình. Đọc Trại hoa đỏ, chúng ta sẽ không khỏi rùng mình và kinh hãi khi cái ác bị lật mặt. Đó không chỉ là cái ác mà còn là sự nham hiểm của những kẻ mất nhân tính. Đằng sau những cái chết kinh dị của các nhân vật là lòng thù hận và sự phản trắc. Yếu tố bất ngờ về sự thật của Trại hoa đỏ được tác giả khôn khéo giữ để khi gấp lại trang cuối cùng của Trại hoa đỏ, bạn đọc chợt nhận ra rằng, ở đời cái gì cũng có giá của nó. Dù đó là những cặp phạm trù luôn đi liến với nhau như sự thật và gian trá, cái ác và cái thiện, hạnh phúc và đau khổ v.v.

Ở Việt Nam, loại sách văn học trinh thám, kinh dị không có nhiều. Vì thế, khi cuốn tiểu thuyết Trại hoa đỏ ra đời đã thu hút được nhiều người tìm đọc. Trại hoa đỏ không chỉ là một cuốn tiểu thuyết trinh thám và kinh dị, điều đặc biệt còn ở chỗ tác giả của nó là một cây bút nữ còn khá trẻ có bút danh là Di Li. Còn trẻ tuổi nhưng Di Li đã là tác giả của nhiều tác phẩm văn xuôi; đồng thời cũng là dịch giả của nhiều đầu sách văn học nước ngoài.

Điều làm cho Trại hoa đỏ trở nên hấp dẫn bắt đầu từ sự tò mò của người đọc. Sau đó là cả một cuộc kiếm tìm sự thật trong một mớ những sự kiện và nhân vật hỗn độn mà tác giả đã dày công tạo dựng một cách rất logic. Đó cũng chính là điều làm nên tính độc đáo và hiếm hoi, không đụng hàng của tác giả Di Li trong Trại hoa đỏ.

Điều đọng lại sau khi đọc xong Trại hoa đỏ là sự yêu quý những giá trị chân thật của cuộc sống. Những giá trị mà vì nó, không ít những con người lương thiện đã phải trả giá bằng cả mạng sống của họ. Và đi liền với nó là sự căm ghét những con người tham lam, độc ác, lừa thầy phản bạn, gian xảo và phản trắc. 

HTS 

Link XB trên vanvn.vn: 

https://vanvn.vn/trai-hoa-do-cua-dili-cuon-tieu-thuyet-trinh-tham-doc-dao-cua-viet-nam/?fbclid=IwAR0s5XSrE1Jq4s1x91Bu6MPpT3rsIU0yUKsBndHOqvYcSzpTRuhU5L2_Ve4